Przedstawiciele żagańskich organizacji kombatanckich wzięli udział w obchodach 73. Rocznicy forsowania Nysy Łużyckiej (w poniedziałek 16 kwietnia). To jedna z najtragiczniejszych kart historii polskiego oręża. Uroczystości odbyły się w Przewozie, Dobrzyniu, Sanicach i Sobolicach.
Jednym z gości uroczystości był porucznik w stanie spoczynku Piotr Gubernator z Żagania, który jako żołnierz I Armii WP co prawda nie brał udziału w forsowaniu Nysy Łużyckiej, ale doskonale pamięta taką samą operację, w której ginęli żołnierze na Odrze, na wysokości Siekierek.
– 16 kwietnia 1945 roku wraz z innymi patrzyłem na drugi brzeg rzeki – opowiadał w Przewozie. – Przez około 30 minut kilka tysięcy dział ostrzeliwało drugi brzeg, na którym byli Niemcy. Myśleliśmy, że po tak potężnym ostrzale tam już wszyscy zginęli i nie może być nikogo. Gdy żołnierze piechoty wypłynęli pontonami, okazało się, że bardzo się myliliśmy. Bezradnie patrzyliśmy, jak strzelają do piechocińców, którzy ginęli na otwartej przestrzeni, którą stanowiła woda.
Podczas tak zwanej operacji łużyckiej, wiosną 1945 r, zginęło prawie pięć tysięcy polskich żołnierzy, dziesięć tysięcy zostało rannych, a trzy tysiące uznano za zaginionych. Niektórzy historycy mówią nawet o „rzezi łużyckiej”.
Organizatorem uroczystości był Wójt Gminy Przewóz wraz z zarządem stowarzyszenia 42. pułku zmechanizowanego, wchodzącego w skład 11. Brygady Zmechanizowanej w Żarach oraz kołem łowieckim Cietrzew w Żarach.
Obchody odbyły się przy pomniku poległych żołnierzy 27. pułku piechoty. Wzięły w nich udział między innymi władze gminy Przewóz, miasta Żary oraz powiatu żarskiego.
Kompanię honorową wystawiła 10. Brygada Kawalerii Pancernej ze Świętoszowa, a oprawę muzyczną zapewniła orkiestra wojskowa garnizonu Żagań.
Kombatanci otrzymali odznaki „Szlakiem II Armii WP 1944-45”. Po ceremonii zebrani przeszli przez Przewóz nad Nysę Łużycką i z mostu wrzucili do rzeki symboliczne, czerwone goździki. Złożyli też hołd zabitym pod pomnikami w Dobrzyniu, Sanicach i Sobolicach.
Zebrani mogli oglądać pokaz sprzętu wojskowego 34. Brygady Kawalerii Pancernej z Żagania, który zorganizowano w Szkole Podstawowej w Przewozie.
Małgorzata Trzcionkowska
Fot. Jan Mazur
O tragicznych wydarzeniach mówił między innymi 94-letni porucznik w stanie spoczynku Piotr Gubernator z Żagania.
©℗ Materiał oraz zdjęcia są chronione prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie artykułu i zdjęć tylko za zgodą Urzędu Miasta Żagań.
