W ramach realizacji zadania „Usuwanie azbestu i  wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Żagań o statusie miejskim”, dzięki współpracy z mieszkańcami miasta, w 2021 roku zostało zdemontowanych i przekazanych do utylizacji ponad 17 ton wyrobów zawierających azbest. Prace polegające na demontażu i usunięciu szkodliwych elementów przeprowadzono na terenie 16 nieruchomości w Żaganiu, a całkowity koszt usunięcia wyrobów azbestowych wyniósł 12 267,18 złotych. Na realizację tego zadania przyznano miastu dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze w wysokości 8 401,05 złotych (5 040,63 zł to wsparcie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, natomiast kwota 3 360,42 zł to środki Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze).

Dofinansowanie przeznaczono na pokrycie kosztów:

demontażu, zbierania, transportu i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest
z budynków gospodarczych na dziewięciu posesjach,

oraz

▪ zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów azbestowych znajdujących się
na trzech posesjach – bez demontażu.

Z terenu Żagania usunięto łącznie 17,145 Mg wyrobów zawierających azbest.

Szkodliwe oddziaływanie azbestu na zdrowie i środowisko

Azbest jest minerałem, dość często naturalnie występującym w przyrodzie, popularnie zwany eternitem. Nazwa ta dotyczy ogółu minerałów krzemianowych mających postać włókien (w wielu państwach znany pod nazwą lnu kamiennego lub bawełnianego kamienia). Minerały te mają dużą wytrzymałość na rozciąganie, są elastyczne i odporne na działanie czynników chemicznych i fizycznych. Po nagrzaniu do 350°C odporność mechaniczna włókien azbestu spada zaledwie o 20% (spowodowane to jest usunięciem części wody). Natomiast po przyjęciu wody z wilgotnego otoczenia wraca do poprzedniego stanu.

Azbest niewątpliwie należy do substancji stwarzających ogromne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzkiego. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia i życia ludzi są uszkodzone wyroby azbestowe – w wyniku łamania, kruszenia czy szlifowania lub przemarzania płyt w okresie zimowym. Przyczyną szkodliwości są włókna mikroskopijnej wielkości, łatwo pylące, mające dużą zdolność do przenikania i czepiania się powierzchni. Unoszące się w powietrzu zostają drogą wziewną zassane do płuc, gdzie osadzają się, a ich kumulowanie powoduje po wielu latach zmiany nowotworowe, czyli pylicę azbestową (azbestozy), choroby opłucnej lub osierdzia, nowotwór złośliwy (rak płuc, rak oskrzeli, międzybłonniak opłucnej lub otrzewnej). Nowotwory mogą rozwijać się 20-30, a nawet 50 lat od momentu narażenia organizmu na wdychanie włókien azbestu. Zagrożenie to jest często bagatelizowane ze względu na mikroskopijną wielkość włókien (niewidoczne dla ludzkiego oka) oraz długotrwały i utajony rozwój choroby.

Usuwaniem i utylizacją materiałów zawierających azbest zajmować się mogą tylko wyspecjalizowane firmy mające odpowiednie zezwolenia. Przepisy szczegółowo określają sposób postępowania oraz obowiązki wykonawcy prac związanych z zabezpieczeniem bądź usunięciem wyrobów zawierających azbest w zakresie organizacji terenu prac, bezpieczeństwa pracowników i środowiska. Przepisy nakładają również na właściciela nieruchomości, na której zlokalizowane są wyroby zawierające azbest, obowiązek m.in. prowadzenia okresowej kontroli stanu tych wyrobów, sporządzania sprawozdania z tych kontroli w postaci tzw. „oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest”, przekazywania wyników kontroli organowi nadzoru budowlanego.