12 lutego 2020 roku przedstawiciele Żagańskiego Koła nr 9 Związku Sybiraków wspólnie z zaproszonymi gośćmi uczcili pamięć o ofiarach zsyłek na Sybir. W tym roku przypada 80. rocznica przymusowych deportacji Polaków na “nieludzką ziemię”.
Jak podkreślił na otwarciu uroczystości zastępca burmistrza Sebastian Kulesza, wydarzenie to dotknęło wiele rodzin w Polsce, kładąc się cieniem również na ich powojenne losy. Przez lata bowiem Ci, którym udało się wrócić, traktowani byli jako obywatele drugiej kategorii, a o tym, co ich spotkało, nie można było mówić. Taki los spotkał również mojego dziadka – przyznał Sebastian Kulesza. – Teraz można zaświadczać o nieludzkich warunkach, w których przyszło Wam żyć. Jedną z osób, która utrwala i przekazuje świadectwo tamtych wydarzeń, jest Pani Maria Jastrzębska. Celem dzisiejszego spotkania nie jest smutek, lecz pamięć. Zastępca burmistrza podziękował prezes koła za spotkania z uczniami i przekazywanie bolesnej historii Sybiru następnym pokoleniom.
Uroczystości uświetnił wzruszający program przygotowany przez uczniów Publicznej Szkoły Podstawowej nr 3 w Żaganiu. Na jego zakończenie odśpiewano wspólnie, łącząc w pieśni pokolenia, Hymn Sybiraków.
Prezes Zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Zielonej Górze Wacław Mandryk podziękował Marii Jastrzębskiej za lata pracy na rzecz związku. Zarówno on, jak i wielu członków związku są dziećmi nieludzkiej ziemi. Są ostatnimi świadkami tamtych wydarzeń, mającymi obowiązek przypominać o tym, czego doświadczyli.
Maria Jastrzębska, prezes żagańskiego koła Sybiraków, pełniąca tę funkcję nieprzerwanie od początku powstania koła, przypomniała o znakach pamięci, które przez lata udało się wspólnie stworzyć w Żaganiu. Pani Maria przywołała słowa kardynała Stefana Wyszyńskiego – “Gdy pamięć ludzka zginie, przemówią kamienie”. Przypomniała, jak wiele śladów udało się wspólnie pozostawić – pomnik znajdujący się na cmentarzu komunalnym, upamiętniający poległych na Syberii, skwer poświęcony zesłańcom Sybiru, tablice pamiątkowe w żagańskich kościołach. 10 lutego 2020 roku po nabożeństwie w kościele garnizonowym w Żaganiu odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Pomordowanym i zmarłym na nieludzkiej ziemi w latach 1940-1956.
