27 grudnia 2021 roku po raz pierwszy obchodzimy w Polsce nowe święto państwowe – Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Również w Żaganiu oddaliśmy hołd uczestnikom walk o wolność sprzed 103 lat. Przy Obelisku upamiętniającym jeńców – powstańców wielkopolskich spotkali się mieszkańcy, władze miasta oraz przedstawiciele środowisk kombatanckich. Wśród obecnych znalazł się burmistrz Andrzej Katarzyniec, starosta Henryk Janowicz, Piotr Gubernator – prezes koła Związku Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Żaganiu, radny Piotr Łoś, rodzina śp. Franciszka Waltera (powstańca i pierwszego burmistrza Żagania), prezes i członkowie Związku Żołnierzy WP w Żaganiu oraz Jadwiga Jastrzębska przewodnicząca Żagańskiego Koła nr 9 Związku Sybiraków. O wojskową oprawę uroczystości zadbał 11 Batalion Dowodzenia.

Burmistrz Andrzej Katarzyniec podkreślił, iż 103 lata temu, 27 grudnia 1918 roku, ludność Wielkopolski stanęła do walki zbrojnej z Niemcami. Powstanie Wielkopolskie wybuchło spontanicznie, jako wyraz dążeń ludności polskiej do własnego państwa i sprzeciw wobec nasilającej się presji germanizacyjnej. Walki w Poznaniu i w całej Wielkopolsce wybuchały chaotycznie, bez uprzedniego planu. Powstańcy odznaczali się wielką odwagą, wręcz brawurą. Byli zwykle słabiej uzbrojeni od Niemców i słabiej wyszkoleni oraz nie posiadali dowództwa. W późniejszym okresie powstańcy zaczęli formować regularne oddziały wojskowe i przyjmowali taktykę stosowaną w innych armiach.

Przypominamy, że żagański Obelisk, pod którym złożono dziś kwiaty i zapalono znicze,  odsłonięto w 2009 roku. Znajduje się on w rejonie nazywanym „Zieloną Doliną”, gdzie w 1919 roku znajdował się niemiecki obóz, w którym więziono powstańców wielkopolskich oraz Polaków internowanych z okolic Rawicza i Leszna. Powstańcami Wielkopolskimi byli także dwaj mieszkańcy Żagania Panowie Franciszek Walter i Stanisław Kaczyński, którzy za udział w powstaniu otrzymali oficerski stopień podporucznika.