W Żaganiu zakończono realizację zadania „Usuwanie azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Żagań o statusie miejskim”. Projekt miał na celu wsparcie finansowe właścicieli nieruchomości, na których terenie zlokalizowane są budynki zabudowane materiałami zawierającymi azbest, zgodnie z założeniami „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Żagań o statusie miejskim na lata 2015-2032.” Celem zadania było usunięcie jak największej ilości szkodliwych wyrobów zawierających azbest. Dzięki współpracy z mieszkańcami miasta, w 2022 roku zostało unieszkodliwionych 15,64 Mg odpadów zawierających azbest. Prace polegające na demontażu i usunięciu szkodliwych elementów przeprowadzono na terenie 10 nieruchomości w Żaganiu, a całkowity koszt usunięcia wyrobów azbestowych wyniósł 13 011,84 złotych.
Dotację na realizację zadania gmina otrzymała z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze. Środki na dotację pochodzą w 60% z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (4 598,16 złotych) oraz z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze (3 065,44 złotych), co stanowi łącznie kwotę 7 663,60 zł.
Dotację przeznaczono na pokrycie kosztów:
▪ demontażu, zbierania, transportu i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest
z budynków gospodarczych na czterech posesjach,
oraz
▪ zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów azbestowych znajdujących się
na sześciu posesjach – bez demontażu.
Szkodliwe oddziaływanie azbestu na zdrowie i środowisko
Azbest niewątpliwie należy do substancji stwarzających ogromne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzkiego. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia i życia ludzi są uszkodzone wyroby azbestowe – w wyniku łamania, kruszenia czy szlifowania lub przemarzania płyt w okresie zimowym. Przyczyną szkodliwości są włókna mikroskopijnej wielkości, łatwo pylące, mające dużą zdolność do przenikania i czepiania się powierzchni. Unoszące się w powietrzu zostają drogą wziewną zassane do płuc, gdzie osadzają się, a ich kumulowanie powoduje po wielu latach zmiany nowotworowe, czyli pylicę azbestową (azbestozy), choroby opłucnej lub osierdzia, nowotwór złośliwy (rak płuc, rak oskrzeli, międzybłonniak opłucnej lub otrzewnej). Nowotwory mogą rozwijać się 20-30, a nawet 50 lat od momentu narażenia organizmu na wdychanie włókien azbestu. Zagrożenie to jest często bagatelizowane ze względu na mikroskopijną wielkość włókien (niewidoczne dla ludzkiego oka) oraz długotrwały i utajony rozwój choroby.
Naturalne źródła emisji włókien azbestowych:
- niewłaściwie składowane odpady azbestowe, w tym tzw. dzikie wysypiska, szczególnie w lasach i odkrytych wyrobiskach,
- użytkowanie wyrobów azbestowych co w konsekwencji prowadzi do zanieczyszczenia powietrza pyłem azbestowym w wyniku: korozji i mechanicznych uszkodzeń płyt azbestowo-cementowych, ścierania tarcz sprzęgłowych i hamulcowych,
- urządzenia grzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne i izolacje zawierające azbest,
- niewłaściwe usuwanie z dachów i elewacji wyrobów zawierających azbest.
Usuwaniem i utylizacją materiałów zawierających azbest zajmować się mogą tylko wyspecjalizowane firmy mające odpowiednie zezwolenia. Przepisy szczegółowo określają sposób postępowania oraz obowiązki wykonawcy prac związanych z zabezpieczeniem bądź usunięciem wyrobów zawierających azbest w zakresie organizacji terenu prac, bezpieczeństwa pracowników i środowiska. Przepisy nakładają również na właściciela nieruchomości, na której zlokalizowane są wyroby zawierające azbest, obowiązek m.in. prowadzenia okresowej kontroli stanu tych wyrobów, sporządzania sprawozdania z tych kontroli w postaci tzw. „oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest”, przekazywania wyników kontroli organowi nadzoru budowlanego.
